Parcoursup’ta tercih yapmak çoğu öğrenci için adeta bir “engel parkuru” gibi görülüyor. Yanlış bir bölüme girme korkusu, kabul alamama endişesi ya da öğrenci hayatından keyif alamama düşüncesi oldukça yaygın. Bu duygular son derece normal, ancak hayalindeki eğitimi almana engel olmamalı.
Bölüm seçiminin yanı sıra, bir diğer önemli karar da hangi tür kurumda eğitim göreceğin: Üniversite mi, özel okul mu? Her iki seçeneğin de avantajları ve dezavantajları bulunuyor. İşte karar vermeden önce mutlaka göz önünde bulundurman gereken kriterler.
Öğrenci Takibi ve Destek: Özel Okullar Önde
Eğer lise düzenini seviyorsan; küçük sınıflar, seni tanıyan öğretmenler ve gelişimini yakından takip eden bir sistem istiyorsan, özel okullar sana daha uygun olabilir. Özel okullarda sınıf mevcudu genellikle 20–40 kişi arasında değişir ve derslerin büyük kısmı uygulamalı (TD – travaux dirigés) şekilde işlenir.
Üniversitelerde ise ağırlıklı olarak amfi dersleri (CM – cours magistral) bulunur. Öğretim görevlileri seni bireysel olarak tanımayabilir ve ders takibi büyük ölçüde sana bırakılır. TD dersleri olsa da, genellikle haftalık programın yalnızca %10’unu oluşturur.
Eğitim Ücretleri: Üniversiteler Daha Avantajlı
Devlet üniversitelerinde öğrenim ücretleri oldukça düşüktür. Lisans programlarında yıllık kayıt ücreti yaklaşık 178 €, buna ek olarak 105 € CVEC (kampüs ve öğrenci yaşamı katkı payı) ödenir. Burslu öğrenciler bu ücretlerden tamamen muaf olabilir.
Özel okullar ise genellikle devlet desteği almadığı için daha pahalıdır. Özellikle prestijli bir özel işletme okulunda (business school) yıllık ücretler 12.000 €’ya kadar çıkabilir. Bazı okullar burs veya indirim sunsa da bu her kurumda geçerli değildir.
İş Deneyimi: Özel Okulların Güçlü Yanı
Üniversite lisans programları genellikle teorik temelli ve geneldir. Uzmanlaşma çoğu zaman 3. sınıfta veya yüksek lisans seviyesinde başlar. Staj zorunluluğu vardır ancak süresi çoğu zaman 1–3 ayla sınırlıdır.
Özel okullar ise pratiğe daha fazla önem verir.
- Her yıl staj
- 1, 2 veya 3 yıl süren alternans (çalışarak okuma)
- Derslere sektör profesyonellerinin girmesi
Bu yaklaşım büyük avantaj sağlasa da bazı öğrenciler yeterli teorik altyapı olmadan iş dünyasına girmekten zorlanabilir.
Bölüm Çeşitliliği: Üniversiteler Açık Ara Önde
Tıp, sanat, edebiyat, yabancı diller, matematik, bilgisayar, temel bilimler hatta buzul bilimi gibi çok geniş bir yelpazede eğitim alabilirsin. Üstelik belirli şartları sağladığında yıl içinde bölüm değiştirme şansın da vardır.
Özel okullar ise genellikle belirli alanlarda uzmanlaşmıştır. Yatay geçiş ya da alan değişikliği daha zordur. Ayrıca bazı meslekler yalnızca üniversite yoluyla mümkündür. Örneğin:
- Doktor
- Cerrah
- Psikolog
Bu meslekler için üniversite eğitimi zorunludur.
İş Bulma ve Maaş: Sektöre Göre Değişiyor
Bu kriterde net bir kazanan yok. Her şey seçtiğin alana bağlı.
- Sanat ve kültür alanlarında iş bulmak daha zor olabilir, ancak Cours Florent veya Güzel Sanatlar gibi prestijli okullar fark yaratır.
- Sağlık alanında, üniversite mezunlarının başlangıç maaşları genellikle daha yüksektir.
- Ticaret ve yönetim alanında ise bazı özel okullar, mezuniyet sonrası %90’a varan istihdam oranları ve 45.000 € brüt yıllık maaş sunabilmektedir.
Parcoursup’ta aralık ayından itibaren yayınlanan bilgi sayfalarında, bölümlerin istihdam oranlarını inceleyebilirsin.
Üniversite mi, Özel Okul mu?
Kısa Karşılaştırma Tablosu
| Kriter | Üniversite | Özel Okul | Avantaj |
| Öğrenci hayatı | Çok kültürlü, geniş sosyal çevre | Kulüpler, uluslararası öğrenciler | Eşit |
| Eğitim ücreti | 0 – 280 € | 0 – 12.000 € | Üniversite |
| Öğrenci takibi | İlk yıllarda sınırlı | Yoğun rehberlik ve kariyer desteği | Özel okul |
| İş deneyimi | Zorunlu staj, alternans (lisans pro) | Her yıl staj ve alternans | Özel okul |
| Bölüm çeşitliliği | Çok geniş, esnek | Daha dar ve uzmanlaşmış | Üniversite |
| İş bulma & maaş | Sektöre bağlı | Sektöre bağlı | Eşit |